برنامه نویسی اسکرچ یک ابزار برنامه‌نویسی جذاب و بصری است که به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا به دنیای برنامه‌نویسی قدم بگذارند.  با استفاده از بلوک‌های رنگی و کشیدن و رها کردن آن‌ها، می‌توانند انیمیشن‌ها، بازی‌ها و داستان‌های تعاملی خود را بسازند.  یادگیری برنامه‌نویسی از سنین پایین، به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های تفکر منطقی، حل مسئله و خلاقیت خود را تقویت کنند.  این مقاله با هدف معرفی اسکرچ به‌عنوان یک ابزار کارآمد و سرگرم‌کننده برای آموزش مفاهیم اولیه برنامه‌نویسی به نسل جوان نگاشته شده است. 

تاریخچه اسکرچ 

اسکرچ یک زبان برنامه‌نویسی بصری و تعاملی است که توسط گروه Lifelong Kindergarten در موسسه فناوری ماساچوست (MIT) توسعه یافته است.

این زبان برنامه‌نویسی با هدف آموزش مفاهیم پایه برنامه‌نویسی به کودکان و نوجوانان طراحی شده است. اسکرچ برای اولین بار در سال 2007 منتشر شد و از آن زمان تاکنون به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای آموزشی برنامه‌نویسی در سراسر جهان تبدیل شده است. 

ویژگی‌های کلیدی برنامه نویسی اسکرچ 

برنامه نویسیاسکرچ ویژگی‌های زیادی دارد که درزیر به آنها اشاره می‌کنیم: 

• رابط کاربری گرافیکی ساده و جذاب: اسکرچ دارای یک رابط کاربری بسیار ساده و جذاب است که به کاربران اجازه می‌دهد تا با کشیدن و رها کردن بلوک‌های رنگی، برنامه‌های خود را بسازند. این رابط کاربری، برنامه‌نویسی را برای کودکان و نوجوانان بسیار آسان و سرگرم‌کننده کرده است. 

• استفاده از بلوک‌های رنگی برای برنامه‌نویسی: به جای نوشتن کدهای متنی، در اسکرچ از بلوک‌های رنگی استفاده می‌شود که هر بلوک یک دستور خاص را نشان می‌دهد. کاربران با کنار هم قرار دادن این بلوک‌ها، برنامه‌های خود را می‌سازند. 

• امکان ایجاد انیمیشن، بازی و داستان‌های تعاملی: با استفاده از اسکرچ می‌توان انواع مختلفی از پروژه‌ها را ایجاد کرد، از جمله انیمیشن‌های دو بعدی، بازی‌های ساده و داستان‌های تعاملی. این تنوع در پروژه‌ها باعث می‌شود که یادگیری اسکرچ برای کاربران خسته‌کننده نباشد. 

• قابلیت اشتراک‌گذاری پروژه‌ها با دیگران: کاربران می‌توانند پروژه‌های خود را در وب‌سایت رسمی اسکرچ به اشتراک بگذارند و از پروژه‌های دیگران نیز الهام بگیرند. این ویژگی به ایجاد یک جامعه بزرگ از برنامه‌نویسان جوان کمک کرده است. 

مخاطبان اصلی برنامه نویسی اسکرچ 

مخاطبان اصلی اسکرچ کودکان و نوجوانانی هستند که علاقه‌مند به یادگیری برنامه‌نویسی هستند. اسکرچ به دلیل رابط کاربری ساده و جذاب خود، برای کودکان 8 سال به بالا مناسب است. با استفاده از اسکرچ، کودکان می‌توانند مهارت‌های تفکر منطقی، حل مسئله و خلاقیت خود را تقویت کنند. علاوه بر این، اسکرچ می‌تواند به عنوان یک ابزار آموزشی در مدارس و مراکز آموزشی برای تدریس مفاهیم پایه برنامه‌نویسی استفاده شود. 

مزایای استفاده از برنامه نویسی اسکرچ 

برنامه نویسی اسکرچ به عنوان یک ابزار آموزشی، مزایای بسیاری برای یادگیرندگان دارد.  در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از اسکرچ اشاره خواهیم کرد: 

• یادگیری آسان و سرگرم‌کننده:  رابط کاربری گرافیکی و بلوک‌های رنگی اسکرچ، یادگیری برنامه‌نویسی را برای کودکان و نوجوانان بسیار آسان و لذت‌بخش کرده است. 

• تقویت خلاقیت و تفکر انتقادی:  با استفاده از اسکرچ، کاربران می‌توانند ایده‌های خود را به صورت بصری پیاده‌سازی کنند و خلاقیت خود را شکوفا کنند. همچنین، حل مشکلات برنامه‌نویسی به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های تفکر انتقادی خود را تقویت کنند. 

• توسعه مهارت‌های حل مسئله و الگوریتم‌نویسی:  برای ساخت پروژه‌های پیچیده‌تر در اسکرچ، کاربران باید به دنبال راه حل‌های خلاقانه برای مشکلات باشند و الگوریتم‌های مناسب را طراحی کنند. 

• آماده‌سازی برای یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده‌تر:  اسکرچ مفاهیم پایه برنامه‌نویسی مانند متغیرها، شرط‌ها، حلقه‌ها و توابع را به صورت ساده و قابل فهم آموزش می‌دهد.  این مفاهیم پایه در اکثر زبان‌های برنامه‌نویسی مشترک هستند و یادگیری آن‌ها در اسکرچ، به کاربران کمک می‌کند تا در آینده به راحتی زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده‌تر را یاد بگیرند. 

مقایسه اسکرچ با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی 

همانطور که در جدول مشاهده می‌کنید، اسکرچ برای مبتدیان بسیار مناسب‌تر از سایر زبان‌های برنامه‌نویسی است.  رابط کاربری ساده و گرافیکی اسکرچ، به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به دانش قبلی از برنامه‌نویسی، به سرعت شروع به ساخت پروژه‌های خود کنند.  در حالی که سایر زبان‌های برنامه‌نویسی نیاز به یادگیری دستور زبان پیچیده و تایپ کدهای طولانی دارند. 

نصب اسکرچ 

برای شروع کار با اسکرچ، ابتدا باید نرم‌افزار آن را بر روی رایانه خود نصب کنید. نصب اسکرچ بسیار ساده است و می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت رسمی اسکرچ، آخرین نسخه آن را دانلود و نصب کنید. پس از نصب، با اجرای اسکرچ، وارد محیط برنامه‌نویسی می‌شوید. محیط اسکرچ شامل چند بخش اصلی است، منطقه برنامه‌نویسی که در آن بلوک‌های رنگی را کنار هم قرار می‌دهید، صحنه‌ای که پروژه شما در آن نمایش داده می‌شود و اسپرایت‌هایی که اجزای اصلی پروژه شما هستند.

برای ساخت اولین پروژه خود، می‌توانید یک اسپرایت ساده انتخاب کرده و با استفاده از بلوک‌های حرکت و ظاهر، یک انیمیشن ساده ایجاد کنید. به عنوان مثال، می‌توانید یک گربه را به صورت افقی حرکت دهید و در هر حرکت، اندازه آن را تغییر دهید تا یک انیمیشن پرش ایجاد کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا با محیط اسکرچ آشنا شوید و اولین گام‌های خود را در دنیای برنامه‌نویسی بردارید. 

مفاهیم پایه برنامه‌نویسی اسکرچ 

اسکرچ به عنوان یک محیط برنامه‌نویسی بصری، مفاهیم پایه برنامه‌نویسی را به شیوه‌ای ساده و جذاب آموزش می‌دهد.  در اسکرچ، مفاهیمی مانند متغیرها، دستورات شرطی، حلقه‌ها، رویدادها و توابع به صورت بلوک‌های رنگی قابل مشاهده هستند.  متغیرها برای ذخیره اطلاعات مانند امتیاز، زمان یا هر مقدار دیگری استفاده می‌شوند. 

دستورات شرطی مانند ( if) به برنامه اجازه می‌دهند تا تصمیم‌گیری کند و بر اساس شرایط مختلف، اعمال متفاوتی را انجام دهد.  حلقه‌ها مانند ( for) و (repeat) برای تکرار یک سری از دستورات استفاده می‌شوند. رویدادها به وقایعی مانند کلیک کردن ماوس یا فشار دادن یک کلید پاسخ می‌دهند و توابع برای سازماندهی کدها و ایجاد بخش‌های قابل استفاده مجدد در برنامه استفاده می‌شوند. با یادگیری این مفاهیم پایه در اسکرچ، کاربران می‌توانند برنامه‌های پیچیده‌تر و تعاملی‌تری بسازند. 

پروژه‌های پیشرفته با اسکرچ 

با تسلط بر مفاهیم پایه اسکرچ، می‌توانید به سراغ پروژه‌های پیچیده‌تری بروید.برنامه اسکرچ به شما امکان می‌دهد تا بازی‌های ساده‌ای مانند پینگ‌پنگ، بازی‌های ماجراجویی با شخصیت‌های متحرک و محیط‌های تعاملی بسازید.  همچنین، می‌توانید انیمیشن‌های پیچیده‌تر با جلوه‌های ویژه و داستان‌های جذاب ایجاد کنید.  یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های برنامه اسکرچ، امکان ساخت داستان‌های تعاملی است.  در این نوع داستان‌ها، کاربر می‌تواند با انتخاب گزینه‌های مختلف، مسیر داستان را تغییر دهد و در روند آن دخالت کند. 

جمع‌بندی 

یادگیریبرنامه نویسی اسکرچ تنها آغاز راه است.  با تسلط بر اسکرچ، می‌توانید به راحتی به سراغ زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده‌تر مانند پایتون، جاوا یا سی شارپ بروید. برای یادگیری بیشتر اسکرچ، می‌توانید از منابع آموزشی متنوعی مانند وب‌سایت رسمی اسکرچ، کتاب‌ها، دوره‌های آنلاین اسکرچ استفاده کنید. اسکرچ با فراهم کردن یک محیط برنامه‌نویسی جذاب و تعاملی، به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا به صورت سرگرم‌کننده برنامه‌نویسی را یاد بگیرند و مهارت‌های حل مسئله، خلاقیت و تفکر منطقی خود را تقویت کنند.  در نهایت، اسکرچ یک ابزار ارزشمند برای آموزش مفاهیم پایه برنامه‌نویسی است و می‌تواند به عنوان اولین قدم برای ورود به دنیای برنامه‌نویسی حرفه‌ای باشد. 

 آموزش مجازی برنامه نویسی پایتون

دوره آموزش برنامه نویسی c

زبان برنامه نویسی پایتون و شی گرایی